Informacje

a) Rodzaj innowacji:

innowacja metodyczna

b) Zakres innowacji:

Innowacją objęci zostaną  uczniowie klasy 3b w ramach zajęć edukacji wczesnoszkolnej w zakresie edukacji muzycznej i wychowania fizycznego.

Czas trwania innowacji: marzec 2015 – czerwiec 2015

c) Autor innowacji:

Elżbieta Bednarczyk

d) Osoba realizująca innowację:

Elżbieta Bednarczyk

Cele innowacji

Ogólne:

• rozwijanie umiejętności słuchania muzyki klasycznej,
• rozwijanie umiejętności wyrażania muzyki za pomocą elementów nowatorskiej metody Batii Strauss,
• poznawanie struktury utworu muzycznego, rozpoznawanie zmian w muzyce,
• rozwijanie umiejętności rozpoznawania i nazywania instrumentów muzycznych,
• kształtowanie koordynacji wzrokowo- ruchowo- słuchowej podczas ruchowej i instrumentalnej inscenizacji do melodii,
• doskonalenie percepcji słuchowej dzieci,
• kształtowanie umiejętności wypowiadania się,
• kształtowanie wrażliwości estetycznej dzieci,
• rozwijanie samodzielności dzieci,
• rozwijanie poczucia więzi grupowej.

Szczegółowe:

• poznawanie utworów muzyki klasycznej,
• wdrażanie do słuchania w skupieniu muzyki poważnej,
• kształcenie umiejętności dostrzegania zmian tempa, dynamiki oraz wysokości dźwięku w muzyce,
• kształcenie umiejętności ilustrowania  muzyki ruchem, gestem i grą
  rozwijanie orientacji w schemacie ciała i przestrzeni,
• rozwijanie umiejętności estetycznego i rytmicznego poruszania się przy muzyce
  kształcenie wyobraźni dźwiękowej przez grę na instrumentach,
• kształtowanie umiejętności wykorzystania naturalnych efektów perkusyjnych (np. klaskanie, tupanie, stukanie) do akompaniamentu podczas słuchania muzyki,
• rozwijanie umiejętności tworzenia akompaniamentu do muzyki poważnej na instrumentach perkusyjnych ( tworzenia orkiestry),
• rozwijanie aktywności twórczej dziecka i nauczyciela poprzez improwizacje ruchowe,
• rozwijanie  umiejętności skupiania uwagi i współpracy z osobą prowadzącą,
• rozwijanie pamięci muzycznej,
• kształcenie prawidłowej wymowy oraz sprawności manualnej,
• doskonalenie umiejętności dokonywania analizy i syntezy utworu muzycznego,
• rozwijanie umiejętności tworzenia prac plastycznych inspirowanych słuchaną muzyką,
• wdrażanie do podejmowania indywidualnych działań, przezwyciężania lęku, nieśmiałości,
• wzmacnianie poczucia własnej wartości,
• rozwijanie umiejętności zabawy oraz współpracy w parach i grupie,
• wdrażanie do wesołej i zgodnej zabawy,
• rozwijanie umiejętności czekania na swoją kolej

Opis innowacji

Batia Strauss ukończyła studia muzyczne w Izraelu. Propagowała muzykę poważną wśród dzieci w wieku przedszkolnym tak, by była dla nich atrakcyjna. Swoją metodę nazwała „ aktywne słuchane muzyki”. Spotkała się ona z akceptacja Ministra Edukacji Narodowej w Izraelu.

W dniach 25 – 26 września 1996 roku Batia przebywała w Akademii Muzycznej w Warszawie. Przedstawiła czternaście utworów muzyki klasycznej. W każdym z nich starała się wychwycić najbardziej istotne elementy: harmonię, rytm, melodykę i do nich opracowała formę prezentacji. Jej formy lekcyjne były zwięzłe i klarowne. Batia mówiła o zasadzie konieczności celowego i uzasadnionego aktywizowania słuchacza, podając mu jednocześnie gotowe receptury. Scenariusze przez nią opracowane podczas wieloletniej pracy nabrały wręcz doskonałego kształtu.

Metoda Jej daje szansę wykształcenia słuchacza czujnego i widzącego w jednej osobie, ponieważ pokazuje drogę do świata muzyki w sposób nie nazwany do końca ( bowiem do końca niej jest określone żadne dzieło sztuki).

Aby dobrze przekazać dziecku dzieło sztuki, trzeba go najpierw samemu przeżyć. Dziecko chętnie bawi się muzyką i przy muzyce, a bawiąc się muzykuje całym sobą. Działanie takie pobudza aktywność wewnętrzną dziecka, co pozwala mu odczuć sacrum dzieła oraz uczestniczyć w misterium jego współtworzenia.

W każdym okresie życia człowieka obecna jest muzyka, ale zajmuje ona różne miejsce, może pełnić odmienne funkcje. Rozwój muzyczny ujawnia się bardzo wcześnie. Już w  okresie życia płodowego dziecko przejawia pierwsze reakcje na bodźce akustyczne i muzykę. U każdego dziecka przebiega on w odmienny sposób, ujawniając ogromne różnice indywidualne. Stąd tak bardzo ważne  jest, aby, rodzice  a później nauczyciele potrafili organizować kontakt dziecka z muzyką, dostarczając mu bodźców stymulujących rozwój ruchu i wrażliwość  muzyczną. Dźwięk muzyczny wywołuje różne reakcje emocjonalne u odbiorców. Przenika  poprzez narząd słuchu do wyobraźni i świadomości człowieka. Wyobraźnia zaś stymuluje aktywność jednostki. Stawiając dziecku różne zadania słuchowe do wykonania,  kierując jego uwagę na nowe obiekty, dźwięki, odgłosy, wytwarzamy w dziecku potrzebę poszukiwania nowych doznań. Biorąc pod uwagę indywidualny zasób doświadczeń, każdy może inaczej odbierać i rozumieć ten sam utwór muzyczny. Dlatego należy jak najwcześniej pobudzać wyobraźnię muzyczną dziecka dostarczając  mu różnorodnych bodźców, wzbogacając jego doświadczenie.

Ćwiczenia wrażliwości  muzycznej mogą przybierać bardzo różną postać: np. po usłyszeniu serii dźwięków dzieci wyobrażają sobie czynności wykonywane przez ludzi czy zwierzęta. Innym razem ilustrują wydarzenia za pomocą dźwięków, naśladują odgłosy przyrody, ilustrują muzyczne zachowania różnych postaci. Bardzo ważne jest, aby w ćwiczeniach pobudzających wyobraźnię muzyczną dziecka wykorzystać nie tylko śpiew, taniec i instrumentację, ale także naturalne odgłosy, szumy i stuki. Są one maluchowi najbliższe, stanowią bowiem świat jego pierwszych akustyczno-muzycznych doznań-są muzyką,
która mieszka wśród nas.

Kontakt z muzyką jest dla dziecka źródłem twórczych poczynań, różnorodnych  poszukiwań, stymuluje dziecko do samo wyrażania się ( np. w tańcu, śpiewie). Poprzez kontakt z muzyką rozwijają się u dziecka dodatnie cechy charakteru, zdolności poznawcze, a cała osobowość kształtowana jest harmonijnie i wielostronnie. Przeżycia estetyczne czynią człowieka wrażliwym na różne przejawy życia oraz inspirują do nowego spojrzenia na świat. Muzyka ćwiczy i wspomaga zmysły, prowadząc do współdziałania pomiędzy słyszeniem, widzeniem i dotykiem. Istnieje duża zależność rozwoju aktywności zabawowej dziecka od poziomu i ilości prowadzonych w przedszkolu zabaw i zajęć muzycznych.
Niezaprzeczalne są wartości wychowawcze muzyki: kształtowanie kultury muzycznej, rozwijanie umiejętności słuchania, rozumienie własnych emocji, poznawanie obyczajów i warunków życia; rozbudzanie zainteresowań i sympatii do ludzi, kształtowanie umiejętności wypowiadania się, odczuwania piękna, rozwijanie poczucia więzi grupowej, samodzielności itp.
Reasumując kontakt dziecka z muzyką umożliwia rozwój pełni człowieczeństwa, a ponadto pobudza i rozwija  różnorodne zdolności umysłowe, emocjonalne i praktyczne.
Metoda aktywnego słuchania muzyki została stworzona przez Batii  Strauss, która propagowała muzykę klasyczną oraz ludową różnych krajów. Przez aktywne słuchanie muzyki  metoda Batii Strauss pozwala na przybliżenie dzieciom muzyki klasycznej. Dzieci aktywnie słuchają to znaczy do  słuchanego utworu wykonują proste ruchy, gesty, pląsy  proponowane przez nauczyciela. W przypadku dzieci młodszych są to proste ruchy ilustracyjne, krótkie opowiadania związane z każdym utworem muzycznym. W trakcie  aktywnego słuchania muzyki dzieci mimowolnie poznają strukturę utworu muzycznego,  poprzez różnicowanie jego części, powtarzanie elementów. Zabawy rytmiczne są pierwszym etapem przygotowującym do wprowadzenia instrumentów perkusyjnych.
Dostrzegając potrzebę pogłębiania edukacji muzycznej dzieci postanowiłam pracę  metodę  Batii Strauss wprowadzić do systematycznych działań szkolnych. Metoda aktywnego słuchania muzyki będzie realizowana jako cykl działań edukacyjnych.  Ćwiczenia muzyczne będą dotyczyły wybranych zajęć edukacyjnych w ramach podstawy programowej, poszerzając ją o treści zawarte w innowacji.

Efekty

Uczniowie:

• potrafią bawić się przy muzyce,
• ilustrują muzykę ruchem,
• dostrzegają zmiany dynamiki, tempa i wysokości dźwięku utworu muzycznego
  wyrażają w/w zmiany pląsając, tańcząc lub grając,
• tworzą muzykę korzystając z instrumentów perkusyjnych lub własnoręcznie wykonanych,
• dzieci znają profesjonalne instrumenty perkusyjne, potrafią na nich grać
  w skupieniu słuchają muzyki klasycznej,
• potrafią wspólnie z kolegami podejmować i realizować różne działania
  zgodnie współpracują w grupie

Ewaluacja

Ewaluacji będzie dokonywała autorka innowacji obserwując stopień realizacji założonych celów. Do zbierania informacji wykorzystane zostaną następujące metody i narzędzia badawcze: wywiad, obserwacja, ankieta, metoda niedokończonego zdania.

Wyniki opracowane w formie sprawozdania przedstawione zostaną uczniom, rodzicom, Radzie Pedagogicznej. Miernikiem jakości innowacji metodycznej będą publiczne występy  dzieci dla rodziców oraz zaproszonych gości.