Rozwój mowy dziecka
Jak powinien przebiegać prawidłowy rozwój mowy u dzieci ?
W poprzednich artykułach zostały poruszone problemy dotyczące roli środowiska w kształtowaniu się mowy dziecka oraz omówione zostały poszczególne wady wymowy. Często rodzice zastanawiają się czy ich dziecko mówi poprawnie, czy rozwój mowy przebiega prawidłowo, czy też może jest opóźniony lub zaburzony.
Jak powinien przebiegać prawidłowy rozwój mowy ?
Rozwój mowy nie przebiega u wszystkich dzieci jednakowo. U jednych przebiega wolniej, a u innych szybciej. Rodzice powinni wiedzieć, iż stopień rozwoju mowy zależy od wpływu środowiska oraz od psychofizycznego rozwoju dziecka.
W rozwoju mowy możemy wyróżnić 4 okresy:
I okres – okres melodii, trwa od urodzenia do 1 roku życia. Dziecko powinno poprawnie
wymawiać samogłoski, takie jak: a, e, i oraz spółgłoski: m, b, n, d, t.
II okres – okres wyrazu, przypada między 1 – 2 rokiem życia. Dziecko używa prawie wszystkich
samogłosek oraz wymawia spółgłoski takie jak: p, pi, l, m, t, d, n, k, j, ś, ź, ć, dź, ch.
Mowę cechują także jednowyrazowe wypowiedzi. W tym okresie zna około 300 słów.
III okres – okres zdania, trwa od 2 – 3 roku życia. W tym czasie pojawiają się pierwsze zdania,
dziecko powinno wymawiać prawidłowo takie głoski jak: p, b, m, pi, bi, mi, f, w, fi,
wi, k, g, ch, t, d, n, l.
IV okres – okres swoistej mowy, przypada na wiek dziecka od 3 –7 lat. W wieku 3 lat dziecko
cechuje zmiękczanie głosek s, z, c, dz. Głoska r może być zamieniana na l lub j. 4 –
letnie dziecko powinno już poprawnie używać głosek s ,z ,c ,dz. Wymowa 5 – latka
jest już prawie całkowicie zrozumiała. Natomiast wymowa 6 – letniego dziecka
powinna być już poprawna pod względem artykulacyjnym. 7 – letnie dziecko ma
utrwaloną poprawną wymowę wszystkich głosek oraz opanowaną technikę mówienia.
Nieukończony rozwój mowy charakteryzuje się wymową właściwą dla wcześniejszych okresów życia dziecka.
Jeżeli chodzi o nieukończony rozwój mowy - to samoistna poprawa wymowy może nastąpić. W przypadku wady wymowy nie można na to liczyć i wówczas trzeba skorzystać z pomocy specjalisty.
Aby rozwój mowy przebiegał prawidłowo, oprócz wcześniej wymienionych czynników, ważne są także inne, takie jak sprawność narządów artykulacyjnych, poziom percepcji słuchowej oraz ogólny rozwój intelektualny.